Zes organisaties uit de waterketen. Zes (drink)water gerelateerde reststromen. Zes teams van young professionals en studenten. Op 1 juli pitchten de deelnemers van de Circular Challenge na zes weken lang zwoegen hun prototype én business case voor de door hen ontwikkelde circulaire producten. Tijdens de feestelijke finale kwam er één winnaar uit de bus: Stain Alive. Een 100% natuurlijke beits gebaseerd op een reststroom ijzerkalkslib van AquaMinerals. 

De knappe koppen achter Stain Alive (Lisa Jongejans, Micha Dijkhuizen, Anna Pfeifer en Fortunate Malago) namen het op tegen vijf andere teams die ieder waren uitgedaagd om met een reststroom uit de waterketen in zes weken tijd een nieuw, schaalbaar product met economische meerwaarde te creëren. Het doel? New circular business.

Stain Alive

Het vierkoppige team kreeg ruim zes weken geleden de vraag van AquaMinerals om een nieuwe, circulaire toepassing voor ijzerkalkslib (een bijproduct van de zuivering van grondwater tot drinkwater) te ontwikkelen. In de weken die volgde, spendeerde het team de nodige uurtjes in het BlueCity Lab waar zij experimenteerde met het materiaal. Zo werd er getest of ijzerkalkslib kan worden gedroogd, of gebruikt kan worden als verf voor wol en katoen. De experimenten met het toepassen van ijzerkalkslib op hout leverde uiteindelijk de beste resultaten op – en dus werden alle pijlen daarop gericht.

Het resultaat: een 100% natuurlijke beits gebaseerd op ijzerkalkslib en lijnzaadolie genaamd Stain Alive. De beits beschermt hout tegen UV licht en water, heeft een brandvertragend effect door het calciumcarbonaat (een component van ijzerkalkslib), is veilig voor mens en milieu, makkelijk in onderhoud en bovenal gemaakt van een duurzame grondstof.

Met Stain Alive willen de young professionals inhaken op twee trends in de bouwwereld: tiny houses en houtbouw. Beide zijn in opkomst en dat betekent dat de vraag naar naar beits zal stijgen. Met Stain Alive hopen zij hier op een duurzame manier invulling aan te kunnen geven. Maar ook buiten de bouwwereld heeft het concept een toekomst; de beits kan worden gebruikt om een natuurlijke kleur te geven aan allerlei houten voorwerpen: van een schommelstoel tot tafel.

Circulair plantenvoedsel

Dat Stain Alive het winnende idee is geworden was alles behalve vanzelfsprekend. Met moordende competitie en een strenge jury bestaande uit Bert van Son (oprichter van MUD jeans), Imro Dawson (investment analyst bij ifund) en Ernst-Jan Mul (innovation manager bij Renewi), moest alles uit de kast worden getrokken. 

Zo werden ze op de hielen gezeten door team Circulizer: een eco-friendly fertilizer gemaakt van ammoniak dat wordt geoogst uit het water wat we door de wc spoelen. Deze reststroom werd ingelegd door Hoogheemraadschap Rijnland en het idee voor dit circulaire plantenvoedsel werd bekroond met de tweede prijs (de teamleden kregen ieder een spijkerbroek van MUD Jeans).

Algen groeien op roostergoed

Behalve de twee teams die een podiumplek wisten te bemachtigen, kregen ook de andere vier teams lovende reacties (naast de nodige kritische vragen uiteraard). Zo presenteerde het team dat met een restroom ziekenhuis water heeft gewerkt, ingelegd door Waterschap Vallei en Veluwe en Pharmafilter, een plant buddy systeem genaamd Irqua dat geschikt is voor het vergroenen van ziekenhuizen. Met Irqua kunnen planten zonder aarde op water groeien zodat de hygiëne regels van het ziekenhuis niet worden geschonden. 

Een heel ander concept kwam van het team dat namens Hoogheemraadschap Schieland en Krimpenerwaard een nieuw product ontwikkelde met roostergoed (vuil zoals plastic en tampons dat wordt verwijderd bij rioolwaterzuiveringsinstallaties). Deze stroom wordt momenteel verbrand, maar tijdens de Circular Challenge focuste het team op de waardevolle voedingsstoffen die in het roostergoed zitten. Wat als je daar algen op laat groeien? Van die algen kunnen vervolgens vezels worden gemaakt die weer kunnen worden gebruikt om biodegradable doekjes van te maken die je wél door de wc kan spoelen.

Dijken en kades versterken

Een terugkerend thema onder de teams was het lokaal inzetten van de reststromen. Zo ontwikkelde het team dat namens Waterschap Hollandse Delta meedeed, en zichzelf The Green Side noemt, een manier om PFAS vervuilde bagger veilig en lokaal te gebruiken om de kades te verstevigen. Het waterschap is enthousiast en er wordt al nagedacht over de eerste pilots.

Ook het team dat met een reststroom groenafval (maaisel uit de berm bijvoorbeeld) van Waterschap Rivierenland in de weer is geweest, zag een kans om de reststroom lokaal terug te laten keren. Geïnspireerd door de oude ambacht van het touw maken, vonden ze een manier om touw te maken met het groenafval. Dat touw kan vervolgens worden gebruikt om 100% biodegradable netten van te maken die worden gebruikt om dijken te versterken. Het biedt een alternatief voor de vervuilende plastic variant.

Van intentie naar impact

Naast een unieke trofee, krijgt het winnende team ook een werkplek in BlueCity om hun idee verder te ontwikkelen en een start-up te beginnen. Eerdere winnaars van de BlueCity Circular Challenge hebben die stap inmiddels gezet. Neem bijvoorbeeld Eva Aarts en Wies van Lieshout: in 2018 wonnen ze de Circular Challenge met hun idee voor waterpasserende tegels gemaakt van een reststroom bagger. En nu, bijna 3 jaar later, timmeren ze hard aan de weg met hun startup Waterweg. Lees er hier meer over. 

Over de Circular Challenge

De Circular Challenge biedt gevestigde organisaties en bedrijven de kans om kennis te maken met de circulaire economie door binnen 6 weken een schaalbaar product te ontwikkelen uit een eigen reststroom. Onder begeleiding van pioniers op het gebied van duurzaam ondernemen, design thinkers en financieel experts, ontwikkelt een klein, multi disciplinair team van studenten en young professionals een business case en een tastbaar prototype. Deelnemers staan daarmee aan de wieg van kansrijke (corporate) startups en veelbelovende innovaties. Het resultaat: new circular business met economisch interessante innovaties die per direct bijdragen aan de versnelling van de circulaire economie.

Werk jij voor een organisatie die ook circulaire ambities heeft? Voor de BlueCity Circular Challenge die eind september 2021 van start gaat, zijn wij nog op zoek naar deelnemers. Neem contact op met Niels Braamse via n.braamse@bluecity.nl of 06 82719180 en vraag naar de mogelijkheden.

Tekst door Manon Dijkhuizen, foto’s door Jacqueline Fuijkschot