Tim van Koolwijk over zijn ambitie om in Nederland én in ontwikkelingslanden co2-neutrale algen op ons bord te krijgen.

In een minikantoortje in de kelders van het oude Tropicana werkt Tim van Koolwijk aan een groots plan. Met het geborrel van zijn kweektanks op de achtergrond maakt hij ambitieuze berekeningen. Zo onderzoekt hij hoeveel liter spirulina hij moet kweken om een hele hoop mensen van zijn proteïnebron te voorzien. Het kan nog even duren voor dat zo ver is, maar aan zijn plannen zal het niet liggen.

Spirulina is een soort alg die eigenlijk tussen een alg en een bacterie in zit. Je kunt ze eten en ze zijn super gezond. Sinds Tim vanwege zijn afstudeerproject met het kweken van deze algensoort begon, heeft het hem niet meer losgelaten. ”Spirulina is niet alleen heel gezond maar ook makkelijk te kweken, ze groeien heel efficiënt en ze zetten CO2 om in zuurstof.”

Super-efficiënt oer-algje

Genoeg reden dus om potentie in deze oer-alg te zien. Zuurstof hebben we als mensen nodig, en laat CO2 nu net dat stofje zijn waar we graag minder van zouden hebben. “Het is de bedoeling dat we CO2 weg kunnen nemen bij de andere circulaire ondernemers in het pand van BlueCity. Samen met rotterzwam en de bierbrouwers van Vet & Lazy zijn we aan het kijken hoe we hun CO2 productie kunnen opslaan. Dat bewaren we dan in een grote tank waaruit ik het af kan tappen.”

Tim ziet de hoge concentratie van belangrijke voedingsstoffen meer als een leuke extra. Het echte belang van spirulina zit hem vooral in de efficiëntie waarmee het groeit.

“Ik kan met de productie van spirulina meer dan 99% land en water besparen. Je hebt geen wortels en stengel of ogen en haren. Veel dingen die dieren en planten aanmaken, heb je helemaal niet nodig. Mensen zien een koe in de wei lopen en denken dat het wel meevalt met het ruimtegebruik. Maar ze vergeten dan de gigantische velden soja waar veel dieren jaren van eten om te kunnen groeien. Spirulina-cellen zijn volledig eetbaar. Ik moet alleen zorgen dat ze in beweging blijven en dat ze voldoende licht en warmte hebben. Daardoor kun je op een klein stukje land heel veel eten maken.”
“Vanwege het land- en watergebruik en de CO2 uitstoot is de huidige bio-industrie de meest vervuilende industrie ter wereld. Ik ben zelf helemaal geen vegetariër en ik vind biefstuk superlekker. Maar ik denk dat mensen nu een beeld in hun hoofd hebben dat helemaal niet klopt; je hoeft niet elke dag vlees te eten om gezond te blijven. Het is ook helemaal niet haalbaar om dat met ruim zeven miljard mensen te willen doen. Ik denk dat vlees meer gezien moet worden als de luxe die het eigenlijk is. Als je vijf dagen in de week een alternatief eet en één of twee keer vlees en we dat met zijn allen doen, is het gewoon prima.”

Van vieze super food naar smaakneutrale eiwitbom

Op dit moment is Spireaux nog in de ontwikkelingsfase. “Ik ben met een voedseltechnoloog aan het kijken wat wel en niet werkt. Pas heb ik bonbons gemaakt om uit de delen op de finale van de ASN Wereldprijs. Verse spirulina is smaakneutraal, dus mensen eten gewoon een lekkere bonbon. Pas als je hem doorbijt, zie je dat hij knalgroen is van binnen. We zijn ook bezig om een siroop te maken die hier in BlueCity bij de catering gebruikt kan worden. Maar dat is zeker niet het einddoel.
Het einddoel is om spirulina te verwerken in producten voor verschillende doelgroepen. “Op dit moment kun je het vooral gedroogd kopen, dat ziet er uit als vissenvoer en zo smaakt het ook. Daarom is het voordeel van mijn verse spirulina is dat het smaakneutraal en geurloos is. Zo kun je het toevoegen aan yoghurts, dranken en ijsjes. Met een klein beetje spirulina krijg je al veel belangrijke stoffen binnen. Daarom wil ik het graag verwerken in producten voor ziekenhuizen en verzorgingshuizen. Nu wordt er een beetje misbruik gemaakt van het gezonde imago van spirulina. Producten waar vaak maar heel weinig in zit zijn toch heel duur. Ik wil het juist aantrekkelijk maken voor een grote groep mensen.”

Impact maken: steeds een stapje groter

Impact maken is waar het Tim uiteindelijk om te doen is. “Op dit moment kan dat nog niet écht in BlueCity. Het gaat nog niet om de besparingen die we hier doen, maar om de voorbeelden die we stellen. Het pand is best groot maar om uiteindelijk écht op te schalen is het te klein. Nu is het dus nog een druppel op een gloeiende plaat. Maar het is wel belangrijk dat mensen die druppel kunnen zien; dat we mensen kunnen inspireren met rondleidingen. We kunnen een maatschappelijk voorbeeld stellen.”

“Voor mij is de volgende stap om weer een kweektank in een maatje groter te installeren. En dan steeds een stapje groter, tot dat ik op het formaat van 1000 liter zit. Als die dan eenmaal goed lopen kan ik er steeds meer bijzetten. Dan is het niet meer zo ingewikkeld. Maar er moet eerst ruimte zijn, die moet dan voedselveilig worden gemaakt. Dat is best een uitdaging in deze stoffige en poreuze kelders.”

“Er zijn hier wel grenzen aan hoe groot ik kan worden, dus moeten er daarna misschien locaties bijkomen. Ik kan ook reactors aan gaan bieden, zodat andere bedrijven ze van ons kunnen leasen. Of ik verschil kan maken ligt aan de grootte waarin ik mijn concept uitgerold krijg, op agrarische schaal zijn mijn plannen nu nog heel klein. Uiteindelijk kan ik heel wat gaan produceren, maar daar zijn aardig wat miljoentjes aan investeringen voor nodig.”

Uitrollen naar ontwikkelingslanden

Spireaux is ontstaan als afstudeerproject aan de TU Delft. Omdat Tim twee masters deed had hij alle vrijheid om een onderwerp te kiezen waarin hij beide opleidingen kon combineren. “Ik was behoorlijk ambitieus en wilde iets doen wat veel impact kon hebben en waarmee ik mensen kon helpen. Het liefst iets met ontwikkelingshulp.” Uiteindelijk raakte hij met met iemand aan de praat die hem wees op de potentie van algen als proteïne-bron. Met dat idee ging hij voor zijn afstuderen naar Indonesië. Daar heeft hij een kweekproject opgezet waarbij de lokale bevolking zich kon voeden met gezonde algen.

“Omdat zo’n project maar kort duurt, heb ik het niet helemaal kunnen uitwerken. Toen ik thuiskwam ben ik verder gegaan met de spullen die ik op goed geluk door de douane heb gekregen. Via Marktplaats heb ik een aquariumpje gekocht en daarin ben ik thuis verder gaan kweken. Het idee was toen om hier in Nederland een basis op te zetten, meer kennis opdoen en geld verdienen om het project in Indonesië voort te kunnen  zetten. Dat wil niet zeggen dat ik hier dan niks meer doe. Het concept is gewoon tweeledig. Enerzijds wil ik daar mensen helpen en anderzijds de aarde, dat ligt wel in elkaars verlengde.”

Zoals Tims algen zich steeds blijven verdubbelen, wil hij het bedrijf ook exponentieel laten groeien. “Als ik elk jaar kan verdubbelen in productiecapaciteit, kan het best hard gaan. Dan zou ik in theorie in 10 jaar tijd op een miljoen liter productiecapaciteit zitten. Dat is agrarisch gezien nog steeds niet zo veel, maar blijven verdubbelen lijkt me een heel mooi streven. Of dat reëel is, weet ik niet. Maar dat zien we dan wel weer.”

Bedankt Tim voor een kijkje in de ‘keuken’ waar jij experimenteert met spirulina. Meer informatie over Spireaux vind je op hun website, via Facebook of Twitter. Of lees het NRC-artikel ‘Beter eten dankzij blauwalg uit BlueCity’ over Spireaux.

Liever niet lezen, maar kijken? Bekijk dan dit filmpje over Spireaux.

Meer informatie over, en interviews met, ondernemers in de nieuwe economie?

>> lees meer over BlueCity en de nieuwe economie
>> lees meer over de visie van BlueCity

Ondernemer in de new economy?

In BlueCity helpen we de circulaire economie op gang door ondernemerschap te stimuleren. Voor echte impact is schaalgrootte nodig, maar veel initiatieven in de circulaire economie zijn nu nog klein en schattig. BlueCity helpt ondernemers om snel een businesscase te identificeren, deze te testen en indien mogelijk op te schalen. We bouwen een ecosysteem, waarin stromen zoveel mogelijk lokaal gebruikt en gecirculeerd worden.

Vestig je in BlueCity!

We zoeken een mix tussen circulaire ondernemers die iets doen in de biologische cyclus en in de technische cyclus. Van studenten of start-ups die proof of principle zoeken, tot scale-ups met proof of concept. Van low tech tot high tech, van praktisch tot wetenschappelijk – wij zoeken juist die combinatie.

>> check de werkruimte die BlueCity beschikbaar heeft

Interview: Esther van Bezooijen
Foto’s: Sophie de Vos