Na zes weken hard werken was het moment voor de vijf teams van de Circular Challenge eindelijk daar: tijd om te laten zien welke new circular business zij ontwikkelden op basis van één van de vijf ingebrachte reststromen. Na een succesvolle editie in mei 2022 is het thema van deze challenge opnieuw: Water. Tijdens de feestelijke finale op donderdag 15 december pitchten de teams van jong professionals hun circulaire oplossingen aan de vakjury, waarna één team Edu Box er met de winst vandoor ging.

Van waardeloze reststroom naar circulair product

De Circular Challenge koppelt jong professionals aan organisaties met een reststroom. In zes weken tijd gaan zij in multidisciplinaire teams aan de slag om voor deze reststroom een hoogwaardige, circulaire oplossing te vinden. Hierbij krijgen ze hulp uit het BlueCity ecosysteem van ondernemers, ontwerpers en experts in de circulaire economie. Tijdens de tweede Water editie van 2022 werkten de teams met deze reststromen van de volgende organisaties: 

• • Plastic ingezameld met Bubble Barriers | Hoogheemraadschap van Rijnland
• • Ecologisch maaisel | Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard 
• • Cateringafval | Waterschap Hollandse Delta & Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid
• • Rioolvet | Waternet & AquaMinerals
• • Brijnwater (zout afvalwater) | Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier 

De jury

Aan de vakjury de schone taak om tijdens de finale uit de vijf pitches één winnaar te kiezen. De vakjury bestond deze editie uit: 

• • Emma van der Leest: Biodesigner & co-founder van het BlueCity Lab.
• • Vincent Lokin: Bestuurslid Unie van Waterschappen.
• • Bram Tankink: oud-wielrenner en bestuurslid van Stichting Symbio. 

And the winner is…Edu Box!

Het winnende idee slaat twee vliegen in één klap: het is een sociale interventie om het afvalprobleem in de kantines van Waterschap Hollandse Delta aan te pakken én een idee om al dat voedselafval een hoogwaardige bestemming te geven. Het team achter Edu Box, (Carla Robb, Timo Thijsen en Lucas Meneguim) kreeg de uitdaging van Waterschap Hollandse Delta en Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid om een oplossing te bedenken voor het cateringafval uit de kantine van het waterschap. Een groot deel van het voedselafval in de kantine van Waterschap Hollandse Delta wordt verspild. Het waterschap heeft al verschillende pogingen gedaan om dit terug te dringen, maar dat zette tot nu toe geen zoden aan de dijk. 

De Edu Box moet hier verandering in brengen. In de doos zitten o.a. speciale afvalbakken voor in de kantine én een kit voor medewerkers om zaadbommen te maken van het gecomposteerde voedselafval uit hun eigen kantine. De afvalbakken laten duidelijk laten zien welk afval erin moet (groente-, fruit- en tuinafval). Ze zijn transparant, zodat gebruikers kunnen zien hoeveel er al verzameld is én of er geen dingen in komen die er niet thuishoren, zoals plastic. Daarbovenop wil het team de afvalbakken voorzien van een weegschaal die de CO2-impact van het ingezamelde afval berekent én laat zien aan de gebruiker. Deze high-tech vuilnisbakken stimuleren de eters in de kantine zo om hun afval te verminderen en beter te scheiden. Als dank voor hun inzet krijgen medewerkers later een bio-box met daarin alles wat ze nodig hebben om zaadbommen te maken van het gecomposteerde voedselafval uit hun eigen kantine. Zo redden ze én voedsel van de verbrandingsoven én krijgen ze een extraatje om hun tuin, balkon of buurt groener te maken.

Op deze manier zorgt team Edu Box niet alleen voor dat voedselafval uit de verbrandingsoven blijft, maar ook dat werknemers het gevoel krijgen dat hun goede gedrag loont, en dat maakte indruk op de jury. Ook hun sterke marktonderzoek scoorde punten. De oplossing is haalbaar én schaalbaar, en de jury verwacht dan ook dat dit concept in veel meer kantines toegepast kan worden.

Team Edu Box sleept hiermee niet alleen de Circular Challenge trofee in de wacht, maar het winnende team mag ook 3 maanden lang kosteloos gebruik maken van werkruimte in BlueCity en in het BlueCity Lab om hun concept verder uit te werken. Als klap op de vuurpijl kregen zij van jurylid Bram Tankink namens Stichting Symbio een cheque van €5000 uitgereikt om hun idee verder te ontwikkelen. 

De nummer twee: Emerge

Team Emerge ging voor het Hoogheemraadschap van Rijnland aan de slag met een nieuwe circulaire oplossing voor het plastic dat met een Bubble Barrier uit de rivieren gevist wordt. Met een Bubble Barrier creëert men een scherm van luchtbellen in een rivier, waardoor plastic en ander afval boven komt drijven en uit het water gehaald kan worden. 

Het team ontdekte al snel een partner die van het juiste plasticafval staven kan produceren. Het team ontwierp hiermee verschillende objecten die mensen in de openbare ruimte uitdagen om afval in te gaan zamelen. Tijdens de finale presenteerden zij hun idee voor een uitleen station met afvalgrijpers en speciale prullenbakken gemaakt van dit materiaal. Het idee is om deze objecten terug te plaatsen in de omgeving van waar het plastic verzameld wordt om zo nog meer mensen aan te sporen plastic in te zamelen. 

Team Emerge maakte indruk op de jury door de schaalbaarheid en de multi-inzetbaarheid van hun oplossing. Het concept maakt de impact van het verzamelen van plastic zwerfafval heel tastbaar en zichtbaar in de openbare ruimte, dat viel in de smaak. De jury had nog wel wat twijfels over het sorteren van de plastics met de hand én door het ontbreken van een geduchte concurrentie-analyse. Ondanks dat heeft Emerge alles in huis om uit te groeien tot een succes!

Eervolle vermelding: Brijn, niet zo fijn!

Wat doe je als je wel een circulaire toepassing voor de reststroom kunt vinden, maar die niet per se duurzaam is? Het overkwam Team Brijnwater. Om uitstoot te beperken en om te voldoen aan de steeds strenger wordende wetten en regels rondom rioolwaterzuivering, wil het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier gaan overstappen op een nieuwe manier van waterzuiveren: fysisch-chemische rioolwaterzuivering. Deze manier van reinigen door middel van o.a. membranen en ionenwisselingen wordt het rioolwater heel schoon, maar blijft er ook een grote hoeveelheid zout water over met daarin veel schadelijke afvalstoffen, zoals microplastics en zware metalen. Die reststroom heet brijnwater.

Om een oplossing te vinden voor het vervuilde water, onderzocht het team beton. Voor de productie van beton is veel water nodig. Gezien zoet water steeds schaarser wordt, kan het gebruiken van het brijnwater een uitkomst bieden. Hiermee worden de afvalstoffen in het water voor langere tijd ‘gevangen’ in het beton. Dan schuiven we wel het probleem in de schoenen van toekomstige generaties. Dat kan niet de oplossing zijn, vindt het team. Door de vervuiling in het beton wordt het namelijk lastig te recyclen. Ook andere opties die het team onderzocht, liepen uit op een dead end. 

Dat moet anders kunnen. Daarom besloot het team de Circular Challenge te challengen en riep op om op zoek te gaan naar een beter systeem om water te zuiveren, waardoor er helemaal geen brijnwater ontstaat, bijvoorbeeld door waterfilterende planten in te zetten. Deze heldere boodschap maakte indruk op de jury. Hun conclusie was dapper en de jury hoopt dat ze vooral doorgaan met het systeem uitdagen, want juist dat heeft de wereld nodig!

Houtwas en ecologische bodemverbeteraar

Naast Edu Box, Emerge en Brijn, werden er nog twee businesscases gepitcht. In willekeurige volgorde: 

Duurzame coating voor hout

Team Future Abiding Technology kreeg van AquaMinerals en Waternet de uitdaging om een toepassing te zoeken voor de ruim 1500 ton rioolvet die Waternet jaarlijks uit het water haalt. Het team ging op zoek naar een manier om het vet te scheiden van de andere stoffen in de slurry en ontwikkelde op basis daarvan een beschermende coating voor hout. Door deze toepassing is er minder aardolie nodig, want daar wordt de meeste houtwas van gemaakt. 

Bodemverbeteraar voor landbouw

Jaarlijks maait het Hoogheemraadschap van de Schieland en de Krimpenerwaard zo’n 150 ton gras en ander planten bij elkaar. Door intensieve akkerbouw en het gebruik van kunstmest houdt de Nederlandse bodem steeds minder voedingsstoffen en water vast. Daarom ontwikkelde dit team van het maaisel een nieuw soort plantenvoedingkorrels die boeren kunnen inzetten om de bodem van hun akkers te verbeteren. Het maaisel bevat namelijk ongeveer dezelfde samenstelling als traditionele meststoffen, maar heeft water-doorlatende eigenschappen, waardoor de bodemkwaliteit verbetert. Dit is een win-win voor de boeren én de natuur.  

Ook meedoen aan de Circular Challenge?

Werk jij voor een organisatie die ook circulaire ambities heeft? Of ben je jong professional en jeuken je handen om ook aan de slag te gaan met een reststroom? Voor de Circular Challenges in 2023 is er nog plek voor deelnemers.

Contactpersoon bedrijven en organisaties: Neem contact op met Ruth Stijns via r.stijns@bluecity.nl of 06 48 54 85 71 en vraag naar de mogelijkheden.  

Contactpersoon jong professionals: Neem contact op met Pieter de Stefano via Pieter@circularchallenge.nl of 06 53 81 85 45 en vraag naar de mogelijkheden.

Tekst door Laura Smit, redactie door Evelien van der Kooij. Fotografie door Jacqueline Fuijkschot.